Gemeente Des Heeren: Een trieste scheuring in 2013

Een kleine impressie (4)
uit het boek ‘In het huis Mijns Vaders…’     door Jildert de Boer

De Gemeente des Heeren in onrustig vaarwater

De huidige Gemeente des Heeren wil leren van extreme fouten uit het verleden als zij maar niet veel hoeft te veranderen. In elk geval wil men enkele ‘zwarte bladzijden’ uit de geschiedenis achter zich laten. Zij leidt nu over het algemeen een afgezonderd leven waarin geen buitensporige zaken te melden zijn.

Toch zijn er interne spanningen gekomen, vooral in Elim rond de positie van de voorganger. Daardoor werd in 2012 de jaarlijkse conferentiedag met Pinksteren in de Tamboer te Hoogeveen afgelast. Deze situatie is behalve in Elim ook van invloed op de andere Noordoostelijke gemeenten in Klazienaveen en Vroomshoop. We zouden mogen hopen dat het er tussen de voorgangers niet om gaat ‘wie de meeste’ is, niet om ‘sterke, menselijke persoonlijkheden’, maar dat men met wijsheid door de onderste weg te gaan de eenheid in liefde als broeders weet te bewaren. Paulus schrijft: “Doe niets uit eigen belang of eigendunk, maar laat in nederigheid de een de ander voortreffelijker achten dan zichzelf” (Fil. 2:3, HSV).

Niemand is toch gebaat bij een nieuwe afscheiding, waar gemeenteleden de dupe van worden. In een gemeente die de pretentie heeft de ware gemeente te zijn, zal als eerste kenmerk de liefde onder elkander gezien moeten kunnen worden (Joh. 13:34). De aansporing van de apostel Paulus is: “Verdraagt elkander en vergeeft elkander, indien de een tegen de ander een grief heeft; gelijk ook de Here u vergeven heeft, doet ook gij evenzo” (Kol. 3:13). Wanneer er partijschappen zijn, behoren die tot de werken van het vlees (Gal. 5:20) en zal men bereid moeten zijn de grieven tegenover anderen te laten vallen en niet te gaan voor het eigen gelijk, waarbij de band des vredes en de band der liefde geschaad wordt.

Het dilemma van de scheuring van 2013

De voorganger van Elim vroeg mij zijn naam niet te vermelden in een overigens vriendelijk telefoongesprek. Ik heb geantwoord dat ik hem en de Gemeente des Heeren zo respectvol mogelijk zal bejegenen. Wil ik echter recht doen aan de feiten en wat gebeurd is, dan kan ik er als onderzoeker niet omheen hem enkele keren te noemen, gezien zijn plaats en positie in de Gemeente des Heeren, maar ik doe dat terughoudend en integer.
Lambert Kroezen, de voorganger van Elim, is op zijn hoge leeftijd (79) intussen afgescheiden van de rest, dat wil zeggen met ongeveer 70% van Elim, Klazienaveen en Vroomshoop. In Elim vergadert momenteel geen deel meer die niet met hem is meegegaan. In Vroomshoop en Klazienaveen komt het deel van Lambert Kroezen ’s middags bijeen in het gebouw en de overgebleven groepen zijn onder leiding van respectievelijk Harry Ymker en Hannie van der Eijk ’s morgens in de zaal. De ochtendsamenkomst in Klazienaveen is iets groter dan de middagbijeenkomst, omdat er een groep mensen uit Elim bijgekomen is, die niet met Lambert Kroezen zijn meegegaan.

Hij heeft Jan Kroesen uit Klazienaveen als voorganger naast zich, die tevens profeteert. Mede door de profetieën van Jan Kroesen is de scheuring ingezet. Dit is rond april 2013 gebeurd. In de drie noordelijke gemeenten zijn Lambert Kroezen en Jan Kroesen ’s morgens om 10.00 uur in Elim, vervolgens om 13.00 uur in Vroomshoop, daarna om 15.30 uur in Klazienaveen en ’s avonds om 19.00 uur weer in Elim. Zij zullen wel beurtelings spreken en op de avondsamenkomst in Elim ruimte voor getuigen en de muziek geven.

Tot op dit moment lijkt er vanuit de zijde van Henri Disberg (Apeldoorn), Hans Aalders (Amsterdam) en de andere voorgangers geen actie om de gemeenten toch nog bij elkaar te houden. Op mijn vraag hieromtrent aan de voorgangersvergadering over een eventueel hoofdvoorgangerschap van Lambert Kroezen (op grond van het aannemen of afwijzen van een profetie) kreeg ik als antwoord: “Dit betreft een interne aangelegenheid van de Gemeente des Heeren – wij willen hier verder niet mee naar buiten treden.” Deze terughoudendheid is wel begrijpelijk, maar het euvel is wel dat men alles wil afschermen voor leden en niet-leden. Het wekt de indruk van een soort doofpotcultuur. Lastig is dat de geschiedenis van de Gemeente des Heeren vijf hoofdvoorgangers kent (Johannes Orsel, Albert Otten, Tammo Koekoek, Gerrit Arends en Werner Disberg), maar de Bijbel weet van het fenomeen hoofdvoorganger niet. Als je dit al wilt, dan kan hij toch niet meer zijn dan de eerste onder zijns gelijken.

Wel is er met Pasen een conferentiedag van de oorspronkelijke groepering in Lunteren geweest, terwijl de andere groep een gecombineerde bijeenkomst in Elim hield. Het lijkt erop dat men slechts probeert om onrust in de overige gemeenten te voorkomen. Dit zal niet gemakkelijk zijn, omdat veel familie verweven zit in de diverse gemeenten en er in Utrecht, Amsterdam en Krimpen a/d IJssel waarschijnlijk ook aanhangers of voorstanders van de voorganger van Elim zitten. De groep mensen die zich aan Lambert Kroezen houden, telt naar mijn voorzichtige schatting 300 tot 350 mensen en ongeveer 450 tot 500 mensen zijn bij de oorspronkelijke groepering gebleven. Er zullen over en weer fouten gemaakt zijn en verootmoediging past altijd: of je nu gelijk hebt of ongelijk. Woont men een samenkomst bij van de ene zijde en een bijeenkomst van de andere kant bij, zoals ik deed, dan kan men ogenschijnlijk geenverschillen waarnemen in de prediking, alleen maar overeenkomsten.

Een lichtpunt in deze impasse is dat men het gezamenlijke project van de nieuwe zangbundel goed heeft weten af te ronden. Een netelige situatie is ontstaan, waarover ik als (weliswaar betrokken) buitenstaander geen uitspraak wil of kan doen: ik ben neutraal, onpartijdig en mis het totaaloverzicht.


Profetie niet verachten, maar wel toetsen

Het enige dat we summier willen noemen is: Er zijn profetieën geweest, waarbij de sommige door groep 2 werd aanvaard en niet door groep 1. Andere profetieën werden door groep 1 aanvaard en niet door groep 2. Daarom is er nu een patstelling. We noemen bewust geen namen, want het is onze zaak niet. We hopen slechts dat beide partijen fouten erkennen, dat beide profetieën heroverwogen en getoetstkunnen worden en dat de Heere bewerken kan dat de harten van de voorgangers zich weer tot elkaar neigen.

Wat is belangrijk bij profetie volgens 1 Tess. 5:19-21 (HSV)?

  • Veracht de profetieën niet (bij voorbaat of vanuit vooringenomenheid of vooroordeel). Als je
    dit doet, blus je de Geest uit.
  • Beproef de inhoud van profetieën (aan de Bijbel, aan het leven van de profeet of profeterende
    persoon, aan de geestelijke strekking: opbouw, vermaning en troost, 1 Kor. 14:3, HSV). Neem
    ze niet klakkeloos als 100% waarheid aan.
  • Behoud het goede (dat kan tot opbouw en nut van de gemeente zijn).
  • Waarom moet er getoetst worden? De gave van profetie wordt via een menselijk vat geuit.
    Dat betekent dat er een subjectief, menselijk element in kan zitten en niet alles boodschap van
    de Heere hoeft te zijn. Vergelijk het voorbeeld dat vis eten goed voedsel is, maar de graten in
    de vis leg je terzijde. Paulus zegt duidelijk dat profetie naar de mate van het geloof is (Rom.
    12:7, HSV) en dat ons profeteren ten dele is (1 Kor. 13:9, HSV).

Twee richtingen in de Gemeente des Heeren?

Beide groeperingen noemen zich ‘Gemeente des Heeren’, maar twee richtingen binnen de Gemeente des Heeren is een zaak die men nooit heeft gewild en die in de ogen van de Heere niet goed kan zijn. Men heeft altijd gezegd dat er maar één gemeente is. Sprak men over “mensen in de richtingen”, dan werd daarmee bedoeld de mensen in kerken en kringen die niet in de Gemeente des Heeren zijn.

Het is te hopen dat er voorgangers zullen opstaan, die herstel van de geslagen breuk willen zoeken tot heil van de gemeenschap. Met deze afbrokkeling en tweedeling is noch gemeentelid, noch kudde gebaat. Laten beide groeperingen zoeken en streven naar toenadering en niet de heilloze weg van verharding van meningsverschillen gaan. Als er sprake zou (kunnen) zijn van ‘harde koppen’, biedt dat geen enkele oplossing, maar de nederigen geeft Hij genade. Laat het een les zijn wat een predikant eens riep in een kerkstrijd: “Ik wil niet horen tot de onderliggende partij”. Daarmee sloeg hij helemaal de plank mis, want als christenen zullen wij nu juist wel bereid moeten zijn die onderste weg met de Heere te gaan.

De Heere ziet graag, waar dit maar mogelijk is, dat zij die Hem ernstig zoeken eendrachtig de weg van Jezus gaan. Op die wijze valt de mens – in elk geval de macht of geldingsdrang van menselijke persoonlijkheden – er tussenuit. Dat vraagt in alle ernst: de bereidheid te sterven aan zichzelf en de verstoorde communicatie met de andere broeders van hetzelfde huis opnieuw te zoeken en de Heere de gelegenheid te geven de eenheid in eigen kring te herstellen door van beide zijden gemaakte fouten te erkennen en te belijden.

Een goede, onafhankelijke en ervaren christelijke mediator zou hier veel goeds kunnen doen. Tenzij men zich op voorhand als voorgangers van de Gemeente des Heeren immuun of onaantastbaar voelt, dat elke vraag, opmerking of tip van iemand buiten de Gemeente des Heeren nooit een juist oordeel of een sleutel zou kunnen geven om weer in liefde samen te wonen (Ps. 133:1). Het is beter elke welgemeende raad of goedbedoelde tip te overwegen voor Gods aangezicht.

Het is een trieste ontwikkeling voor de gelovigen in deze gemeenschap, die eenvoudig en nederig Jezus alleen willen navolgen en naar Gods Woord willen leven en niet achter de ene of de andere voorganger aan willen gaan. Jezus zocht geen aanhangers, maar navolgers!

Wij gunnen het volk van God in de Gemeente des Heeren herstel in de gelederen. Daarvoor is naast het van harte buigen voor God een buigzaamheid in nederigheid naar elk-ander nodig. Een voorganger zei mij: “Er wordt aan gewerkt, maar wij zijn niet in staat; de Heere moet het bewerken.” Het idee dat ik er van gekregen heb, is dat men zich nergens aan wil branden en daardoor ook nauwelijks of geen verantwoordelijkheid neemt. Hoe heilzaam zou het zijn als de voorgaande broeders van beide zijden elkaar in alle nederigheid de voeten zouden wassen!

Het viel mij op dat de eenvoudige website de Gemeente des Heeren nog altijd alle gemeenten vermeldt, alsof er geen scheuring is. Aan de ene kant denk je: dat is geen eerlijke weergave van de werkelijke toestand voor de buitenwereld, al begrijp ik dat men daar niet mee te koop wil lopen. Aan de andere kant, als je het op zijn allergunstigst wilt zien, kun je ook zeggen dat zolang de gemeenten daar nog bijeen vermeld worden, de scheiding niet definitief is en de hoop tot verzoening aanwezig. 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *