De ‘Toronto-zegen’ wat is er tegen?

Inleiding

We willen ingaan op actuele verschijnselen die onder christenen en in gemeenschappen veel teweeg hebben gebracht. De laatste tien jaar is ook Nederland overspoeld met de met name vanuit Toronto overgewaaide manifestaties en deze hebben hun sporen nagelaten.

Ofschoon de beweging enigszins op haar retour lijkt te zijn, is er nog steeds voldoende aanleiding om de praktijken te toetsen aan het Woord van God. Het gaat daarbij niet om mensen. Ook de hierbij betrokken christenen kunnen oprecht van intentie zijn, maar naar onze overtuiging is er sprake van veel mis-leiding in de ‘Toronto’-beweging en aanverwante kringen. Daarom willen we een waarschuwing laten klinken.

Hoe is het allemaal begonnen?

In het najaar van 1994 werd met de komst van voorganger John Arnott (uit Toronto) in Zwolle de zogenaamde ‘Toronto-blessing’ in Nederland geïntroduceerd. De opkomst daar was massaal en sedertdien verslaat dit fenomeen z’n duizenden op het charismatische erf. Met als wrange vruchten: een verlegging van de nadruk op de verkondiging van Gods Woord naar allerlei, soms bizarre, manifestaties én een verwarring die op een aantal plaatsen ook tot verwijdering en zelfs diverse scheuringen heeft geleid.

Deze Babylonische ‘hutsekluts’ leidt helaas tot schade voor vele kostbare zielen… Het is een wonderlijk verschijnsel dat zelfs vele leiders, van wie men beter zou mogen verwachten, zich zo spoorslags op sleeptouw hebben laten nemen door deze ‘Toronto – zegen’. Soms lijkt het erop dat men blindelings achter elke nieuwe golf’ aangaat, vooral als deze uit Amerika komt. Sommige leiders adverteerden met: “Ontvang het vuur van de Toronto-blessing”.

Vele charismatische christenen zijn op drift geraakt in hun zoeken naar nieuwe ervaringen, sensatie en spektakel. Het schijnt het mooiste te zijn, om gevloerd te worden door te ‘vallen in de geest’ – een onesthetisch gezicht trouwens – of zonder aanwijsbaar argument te ‘lachen in de geest’.

Velen zijn afgereisd naar Toronto, Canada, en hebben er een kostbare vliegreis voor over gehad, om daar deze samenkomsten van de ‘Airport Church’ te bezoeken én deze ‘zegen’ thuis weer over te dragen en door te geven.

Het begon allemaal met de Zuidafrikaanse evangelist Rodney Howard -Browne, die in de Verenigde Staten Randy Clark (‘Vineyard’, Missouri) aanstak, die weer op zijn beurt bij John Arnott in Toronto deze verschijnselen ingang deed vinden. Van daaruit gaat het de wereld over. Rodney Howard-Browne deinst er niet voor terug, om door te schoppen naar het publiek de mensen als luciferhoutjes te laten vallen. Ook zet hij zijn voet op ‘gevallenen’ met als excuus dat hij te lui is om te bukken. Howard – Browne hield in 1995 samenkomsten in Amsterdam en diverse leiders van naam lagen daar te ‘rollebollen’ op het podium. De solo – bediening, waarmee Howard – Browne rondging, kenmerkte zich door veelvuldige aanrakingen onder de uitroep ‘fresh’ (verfrissing).

Het is een grote show met veel bombarie en amusement, waarbij Gods Woord soms tot een randverschijnsel wordt gemaakt, of slechts wordt gebruikt om de manifestaties, die zich voordoen te voorzien van een schijnbare bijbelse ruggesteun. Dat men de Bijbel hierbij ook laat buikspreken, is helaas een feit.

Om bijvoorbeeld het verschijnsel van het schudden en het beven te onderbouwen, hanteerde men onder andere Psalm 99:1: “De Here is Koning. Dat de volken beven…” en Psalm 114:7: “Gij aarde, beef voor het aangezicht des Heren…”.

Blindelings erin mee of onderscheiding van geesten?

Velen holden als kuddedieren voort en leken bevangen te zijn door een geest van hysterie, om al deze merkwaardige verschijnselen in hun samenkomsten te integreren. De laatste tijd hebben veel leiders door de verwarring en verbijstering, die soms op de gewone samenkomsten ontstond, de ‘Toronto – verfrissing’ of ‘Nieuwe Wijn -vieringen’ naar aparte bijeenkomsten verschoven.

Wie iets durfde te zeggen van merkwaardige verschijnselen, of deze dingen op bijbelse waarde wilde beoordelen, kon te horen krijgen, dat hij behept was/is met een geest (demon) van controle. Alsof het de bedoeling is de controle over onszelf te verliezen. De geesten van de profeten zijn aan de profeten onderworpen (1 Cor.14:32). En profeten zijn toch mensen, die in beslag genomen worden door Gods Geest!

Anderen kregen te horen dat zij ‘de nieuwe beweging van de heilige Geest’ tegenstaan. Wij merken op dat de uitnodiging ‘Kom, Heilige Geest’, die gebruikelijk is in deze kringen, geen enkele bijbelse basis heeft. Nergens in de Bijbel komt het aanroepen van de Geest voor.

De Bijbel roept ons ernstig op deze dingen te toetsen of ze uit God zijn! We dienen ons vooral niet door de duivel op een zijspoor te laten rangeren, waarbij Gods Woord nog maar een geringe plaats krijgt en het accent valt op allerlei dubieuze manifestaties, die alle ruimte krijgen bij velen. Als de Bijbel een bij – bel wordt, telt een gewaarschuwd man voor twee! Hier geldt de bijbelse oproep: “Wordt nuchter en waakzaam. Uw tegenpartij, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, zoekende wie hij kan verslinden” (1 Petr.5:8).

Er vibreren bij buiten-bijbelse manifestaties andere geesten mee, maar jammergenoeg gaan velen klakkeloos met de ‘Toronto-zegen’ in zee, zonder de geesten die werken te onderscheiden. Het argument, dat daarbij wel aangewend wordt, is: “ja, maar er gebeurt toch zoveel..” De vraag is echter: uit welke bron(nen)? De boze speelt zijn spelletje door goedbedoelende christenen bezig te houden met entertainment en manipulatie, om zo de aandacht af te leiden van werkelijk geestelijk leven: een verborgen leven met Christus in God (Col.3:3).

Belevenissen, verhaaltjes (soms lijkt de spreker wel op een conferencier!) en zielstrelende muziek doen het over het algemeen goed. Zelfonderzoek enzelfverloochening zijn minder in trek. Daarbij komt immers geen zielmassage aan bod, maar gaat het slechts om een eenvoudige en loutere toewijding aan Christus (2 Cor. 11:3).

Opgepepte samenkomsten maken niet geestelijk. Het gevoelselement is tijdelijk van aard en de harde werkelijkheid van het dagelijkse leven op maandagochtend toont aan of men bijvoorbeeld overwinning heeft gekregen op ochtendhumeur. Het gaat om geloof in het Woord in de praktische situaties van alledag. Dan is het gevoel en het behaaglijke van die grote massameeting weg en hebben we evenmin hulp aan puur verstandelijke bijbelkennis. We hebben levende woorden Gods nodig in de levensomstandigheden! De sfeer of het weer is daarbij niet bepalend, om ons mee te slepen naar neerhangende gevoelens óf opgetogen stemmingen,want ons geloof in het Woord geeft onze verwachtingen aan. Het Woord uitleven, samensmelten met het Woord door geloofsgehoorzaamheid in het dagelijks leven is de kern van praktisch christenleven!

Schijnbaar snelle, uiterlijke resultaten of gestage innerlijke ontwikkeling?

Voorgangers beweerden dat de helende werking van onder meer vallen en lachen in de geest hen avonden aan pastorale gesprekken zouden besparen. Wat vroeger langzaam werd veroverd en verworven, doet God nu in een ogenblik door middel van deze manifestaties, menen zij. Dit riekt naar toverij, naar een ‘hokus pokus’-voor – elkaar – evangelie en… klaar is Kees!

Gods Woord spreekt evenwel over een weg des heils, over innerlijke ontwikkeling van goddelijk leven, over een gestage groei en rijping van de vrucht van de Geest, over een proces van heiligmaking door de Geest. Wanneer men met dergelijke op Gods Woord geënte thema’s adverteert in de evangelische én vol – evangelische wereld, dan ontmoet men een kleine schare van hongerende zielen, die dorst hebben naar waarheid en gerechtigheid, naar het leven van Jezus met Zijn eigenschappen, naar volwassen zoonschap!

De menigte is evenwel belust op muziekhappenings en samenkomsten, die uiterlijk vertoon proclameren, zoals in de ‘Toronto-meetings’ of ‘Nieuwe Wijn’-samenkomsten het geval is. Dit alles is zoet en aangenaam voor het vlees!

Als de Bijbel spreekt over ‘nieuwe wijn’, dan gaat het om een leven naar de Geest in het nieuwe verbond en niet om buitenissige verschijnselen. Wanneer we wandelen door de Geest, dan zijn we van harte gehoorzaam aan het Woord en is de hoofdzaak dat we niet voldoen aan het begeren van het vlees (Gal.516).

‘Charismatische beweging’ waarheen?

Onder deze titel verscheen reed in 1975 dit boekje van wijlen broeder J.E.van den Brink. Het jammergenoeg niet meer verkrijgbare werkje is nog altijd hoogst actueel! Zie:
http://www.koninkrijkderhemelen.nl/tekstbestanden/Ch.bew.htm

Met zijn scherpe, profetische blik schroomde hij niet om leugen, bedrog en afval aan te wijzen en te ontmaskeren. Op niet mis te verstane wijze rangschikte hij verschijnselen als het zogenaamde vallen of rusten in de geest onder de bouw van de toren van Babel.

Hij schreef dat het de tegenstander zal lukken een deel uit hun hemelse positie los te wrikken en dan op aarde te werpen. Zij hebben dus de weg door de hemelse gewesten, teneinde de openbaring van het zoonschap te bereiken, losgelaten.

Een vervulling daarvan zien we nu reeds. De boodschap aangaande het Koninkrijk der hemelen en het worden tot geestelijke mensen wordt ingeruild voor het brede ‘pinksterdom’, dat achter modetrends – zoals de ‘Toronto-blessing – aanholt. Daarbij acht men het nauwelijks van belang op je qui-vive te zijn en goed bij je positieven te blijven, om de werkingen der geesten te onderscheiden. Deze schakelen in dit geval de mens uit door hem in de geest te laten rusten, waardoor hij – buiten bewustzijn – blootstaat aan gevaarlijke infiltraties (vergelijk hypnose).

Broeder van den Brink schreef over ‘het rekreatiecentrum van Babel’. Een rake typering! Velen kiezen voor amusement met een geestelijk sausje, in plaats van gezond, vast voedsel tot opbouw voor de geest en groei naar een hemels leven reeds hier op aarde.

Hij merkte ook op dat er een vernederend element in het ‘vloeren’ zit, hoewel sommigen het als een komisch tafereel beschouwen. Tevens stelde hij dat we nergens in de Bijbel vinden dat het op de grond liggen een zegen voor de mens betekent. Hij vroeg zich af waarom de predikers zelf niet onder de ‘zalving’ ter aarde vielen. Fijntjes benadrukte hij dat Jezus de mens juist oprichtte!

Broeder van den Brink waarschuwde voor een verleiding die zo subtiel is en zo geraffineerd, dat zelfs de uitverkorenen moeten opletten hier niet in te tuinen. Laten wij ons voordeel doen vanuit deze geestelijke nalatenschap en haar op volle waarde schatten!

Het verstand aan de kant?

Gevoelservaringen zijn ‘in’ in de ‘Toronto – sfeer’, maar het verstand is ‘uit’. Nu hoeven we ons gevoel niet thuis te laten of te knevelen, maar wij zullen ons verstand wel degelijk meenemen. Ons verstand op nul zetten, is levensgevaarlijk. De zogenaamde ‘verfrissing in de geest’ die men aanmoedigt, wordt soms wel ondersteund met de wereldse leus ‘ga maar eens flink uit je bol’! Op deze manier kan men gaan schudden of overgaan in hysterisch lachen. Anderen zijn overgegeven aan een soort verdoving of rollen op de grond heen en weer, om over dierengeluiden nog maar niet te spreken… Met een grote naïviteit en argeloosheid geven velen zich aan vreemde lichamelijke uitingen en aan de roes der ervaringen over. Men verliest ‘zichzelf’ (Luc.9:25).

Gods Woord als norm wordt omzeild of er vindt een subjectieve herinterpretatie plaats. Geef er acht op dat het Woord van God in dergelijke bijeenkomsten regelmatig op de achtergrond raakt, al beroept men zich veelvuldig op de heilige Geest. Het verstand wordt buitenspel gezet, terwijl Gods Woord daarentegenspreekt over ‘vernieuwing van denken’ (Rom.12:2), ‘wordt in het verstand volwassen’ (1 Cor.14:20b) en ‘omgordt de lendenen van het verstand, weest nuchter’ (1 Petr.1:13). Daniël spreekt meermalen over de ‘verstandigen’, van wie sommigen zullen struikelen, opdat er onder hen loutering, schifting en zuivering teweeggebracht worde, tot aan de eindtijd; want deze toeft nog tot de vastgestelde tijd (Dan. 11:35).

Het beven van de hemel: wordt onwankelbaar!

“Doch thans heeft hij een belofte(!) gegeven, zeggende: nog eenmaal zal Ik niet slechts de aarde, maar ook de hemel doen beven. Dit: nog eenmaal, doelt op een verandering der wankele dingen als van iets, dat slechts geschapen is, opdat blijve, wat niet wankel is” (Hebr. 12:26,27). In onze tijd wordt alles geschud en zijn er grote ‘bewegingen’ in de geestelijke wereld, die ook hun weerslag vinden in de natuurlijke wereld.

Nu komt het erop aan waar we geestelijk staan! Waarmee zijn we innerlijk getooid? leder zie wel toe hoe hij op het fundament bouwt (1 Cor.3:10). Het gaat om een onwankelbaar Koninkrijk (Hebr.12:28), dat gebouwd is met vuurbestendig materiaal. Dat wil zeggen: blijvende heerlijkheid in ons binnenste van onvergankelijk leven. Mensen die onbeweeglijk vaststaan in God, zonen Gods die niet meer uit de liefde, de zelfbeheersing(!), enz. te krijgen zijn. In hen is het goddelijk, onvernietigbaar leven geworden (Hebr.7:16).

Ga deze geestelijke weg door de hemelen, Jezus achterna (Hebr.4:14), Die geen zonde gedaan heeft (1 Petr.2:22). “Laten wij, derhalve, omdat wij eenonwankelbaar Koninkrijk ontvangen, dankbaar zijn en hierdoor God vereren op een Hem welbehagelijke wijze met eerbied en ontzag (Hebr. 12:28) en niet met allerlei ‘toeters en bellen’ of door opgesmukt religieus bezig – zijn.

De waarachtige vreze des Heren wijkt van het kwade, maar ook van het sensationele. Wees echt en puur in het op de voet volgen van Jezus en krijg zo gaandeweg deel aan meer goddelijk leven in jezelf! (Joh.6:53). Laat alles wat daar niet mee overeenstemt maar wankelen!

Jildert de Boer